ترجمه روسی جلد دوم کتاب آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن، در سری «اسلام‌شناسی و شرق‌شناسی» با حمایت بنیاد مطالعات اسلامی روسیه و انستیتو شرق‌شناسی آکادمی علوم روسیه و با همکاری پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و مرکز علمی ـ آموزشی اسلامیکا منتشر شد. این مجلد زیر نظر علیرضا اعرافی توسط محمد بهشتی و مهدی ابوجعفری و علی‌نقی فقیهی تألیف شده است و به بررسی آراء و اندیشه‌های ابوعثمان الجاحظ، ابن سحنون، فارابی، ابوالحسن قابسی، اخوان الصفا و ابن سینا می‌پردازد.
این مجلد از سوی جاوید میرزایف به زبان روسی ترجمه و با ویراستاری علمی نرگس نورالله‌خوجایوا و ویراستاری ادبی اولگا چخووا و تصحیح تاتیانا کریچکو آماده شده و توسط انتشارات صدرای روسیه در مسکو منتشر گردید. نشر روسی این اثر در 376 صفحه در ماه می 2018 با جلد سخت منتشر شده است.
گفتنی است که ترجمه روسی جلد نخست این اثر سال 2016 در سری «اسلام‌شناسی و شرق‌شناسی» منتشر شده بود و مجلد سوم نیز ترجمه شده و در حال آماده سازی جهت نشر است.
مجموعه پنج جلدی آرای تربیتی دانشمندان مسلمان، مسیر تاریخی اندیشه‌های تربیتی حدود سی متفکر و مربی اسلامی را در دوره اول یعنی از آغاز شکل‌گیری اندیشه اسلامی تا قبل از تماس با تحولات علمی و فنی غرب ترسیم می‌نماید و چگونگی تأثیر آرای فلسفی ـ یا باورهای دینی ـ را بر دیدگاههای خاص تربیتی در اندیشه هر متفکّر نمایان می‌سازد.
