همانطور که می دانیم از دیر باز مساله عقل جمع و یا عقل برآمده از کل و همگانی به عنوان نظریاتی فلسفی در یونان باستان و در بین حکمای اسلامی مطرح بوده و در این مورد بحثها و کنکاشهای فراوانی صورت گرفته است. پرفسور اسمیرنوف رئیس انستیتو فلسفه آکادمی علوم روسیه مولف این اثر ارزشمند ابتدا به تعاریفی از عقل و منطق در نزد فلاسفه یونان و مسلمان پرداخته و سپس مساله را تبیین می نماید که اگر خردی برآمده از خواسته های فرد فرد اشخاص جامعه باشد و همه دغدغه های آنها را در نظر بگیرد عقل جمعی نامیده می شود و چنانچه یک ایدئولوژی تصویب شده توسط جمع باشد اگر چه خواسته تک تک افراد را در بر نداشته باشد خرد جمع نامیده می شود.
مساله فرد و جامعه به عنوان یک مساله مهم فلسفی و ایدئولوژی مورد نظر بوده و مبانی هستی شناختی جامعه را امری واقعی نفس الامری می دانسته که ما به ازایی خارجی دارد والبته مکتبی نیز بر این باور بوده اند که چنین تلقی از فرد و جامعه وجود ندارد. اینکه فرد بر جمع تقدم هستی شناختی دارد موجب می شود که جامعه یا جمع را چیزی جز مجموعه ای از افراد ندانیم و برای آن هستی اعتباری قائل باشیم و اگر جامعه بر فرد مقدم باشد شخصیتی جدید تحت عنوان اجتماع صورت می پذیرد همه اینها مباحثی است که پروفسور اسمیرنوف به خوبی مطرح نموده و نمونه اسلامی آن را مورد بحث قرار می دهد و سعی دارد نمونه ای برای اجتماع روسیه از جمع این دو نظریه ارائه نماید و به تصویر بکشد.
این کتاب دارای مباحث بسیار جذابی است و الگویی کاربردی معرفی می نماید و برای اهل علم و دانشجویان مفید و سودمند است.
اثر فوق که تالیف پروفسور اسمیرنوف می باشد با همکاری مشترک بنیاد ابن سینا و انستیتو فلسفه مسکو توسط انتشارات صدرا و انتشارات یاسک در ۲۱۶ صفحه سال ۲۰۱۹ چاپ و منتشر شده است.
گفتنی است بنیاد ابن سینا با هدف معرفی حکمت و فلسفه اسلامی تا کنون آثار بسیاری را منتشر نموده است که از آن جمله می توان به مجموعه اشراق، کتاب آموزشی فلسفه اسلامی پروفسور اسمیرنوف ،آشنایی با فلسفه ملاصدرا ،جایگاه مفهوم مطلق در فلسفه مسلمانان تالیف والری خازایو و خانم خازایونا،قسطاس المستقیم غزالی،سه رساله حی بن یقظان و ... اشاره نمود. بنیاد ابن سینا در آینده نیز آثاری را با موضوعات فلسفه و عرفان اسلامی منتشر خواهد نمود.
