نشر علمی کتاب «الکساندر اشمیدت: زندگینامه، مکاتبات علمی، آثار منتخب، کتابشناسی» با گردآوری و تألیف رنات بکین در سری «شرق‌شناسی روسیه‌ای» از سوی بنیاد مطالعات اسلامی روسیه منتشر شد. کتاب حاضر به گرامیداشت صد سالگی انستیتو شرق‌شناسی ترکمنستان و کافدرای اسلام‌شناسی دانشگاه سن‌پترزبورگ تقدیم شده است.
این تک‌نگاری به فعالیتهای شرقشناس روسیه‌ای الکساندر ادواردویج فون اشمیت اختصاص دارد و درواقع بیوگرافی علمی الکساندر اشمیت هست و مواد منحصر به فردی از آرشیوهای دولتی و خصوصی سنت پترزبورگ، مسکو و تاشکند را ارائه می دهد.
ویراستاری علمی اثر توسط رنات نجم‌الدینویچ شهاب‌الدین‌اف، همکار ارشد علمی انستیتو تاریخ دانشگاه ملی اولوغ‌بک ازبکستان انجام گرفته و با داوری علمی یئوگنیا گروزدئوا، دکترای علم تاریخ و مسئول بخش آرشیو آکادمی علوم روسیه ـ شعبه سنت‌پترزبورگ؛ و ایوان لیلئیف، دکترای علوم سیاسی، همکار انستیتو آفریقای آکادمی علوم روسیه به انجام رسیده است.
فهرست عناوین اثر اینگونه است:
ـ مقدمه / رنات بکین (صص7-14)؛
* درباره زندگی الکساندر ادواردویج فون اشمیت، کارشناس خبره تراث عربی / رنات بکین (صص15-234)
* گروه مطالعات اسلامی دانشگاه سن‌پترزبورگ: برخی بخشهای کم‌شناخته از زندگی الکساندر اشمیت / رنات بکین (صص235-246)
ـ الکساندر اشمیت و مصحف عثمان: بازگشت مقدسات مسلمانان در زمینه سیاست، علم و دین / رنات شهاب‌الدین‌اف (ص247-265)
* مکاتبات علمی الکساندر اشمیت؛ (صص266-344)؛ شامل: مقدمه رنات بکین (صص366-368)؛ برگزیده نامه‌های اشمیت به ویکتور روزن (صص269-302) ؛ نامه‌های اشمیت به الکساندر سامایلویچ (صص303-344)
* برگزیده‌ی آثار علمی الکساندر اشمیت (صص345-475)
ـ آرمان فرماندار مسلمان قرن یازدهم میلادی / قرن سوم هجری (نامه طاهر بن حسین [ذوالیمینین] به فرزندش عبدالله بن طاهر) صص345-368؛
ـ شریعت و حقوق استفاده از آب در آسیای میانه (صص369-382)
ـ از تاریخ روابط سنی ـ شیعی (صص383-439)
ـ کتیبه‌های عربی مقبره شیخ ابوسعید میهنی در مهنه (صص440-467)
ـ شروط الاسلام: ماهیت دگماتیستی و اخلاقی عقاید مسلمان با توضیحی کوتاه درباره آیین‌های عبادی و مذهبی. جمع‌آوری و تألیف شده توسط محمد بک خاجِتلاشی در 4 بخش. (نقد) صص468-475
* فهرست آثار الکساندر اشمیت / رنات بکین (صص476-491)؛ نمایه اعلام (492-500)، علائم اختصاری (501-503).
این اثر با نمونه‌خوانی تاتیانا اسمیرنوا، صفحه‌آرایی دمیتری فیلاتوف و طرح جلد ایرینا کارتولیشویلی سامان یافته و در 504 صفحه به اضافه 24 صفحه عکس تمام‌رنگ (قرارگرفته بین صفحات 368-369) با جلد سخت توسط انتشارات صدرای مسکو در 2018 منتشر شده است.
الکساندر ادواردویچ شمیت (Алекса́ндр Эдуа́рдович Шмидт / Alexander Shmidt) متولد 1871 در آستراخان ـ 1939 تاشکند؛ عرب‌شناس و شرقشناس دوره روسیه تزاری و شوروی است. وی همکار بارتولد و بنیادگذار دانشگاه تاشکند است که در مه 1936 دستگیر و تبعید شد. اشمیت به روایتی در سال 1939 در پی اعتصاب غذا درگذشت. اشمیت شاگرد اساتید برجسته‌ای در حوزه مطالعات شرق مسلمان همچون ویکتور روزن و ایگناتس گولدسیر بوده است و افرادی چون ایگناتی کراچکوفسکی، الکساندر سامایلویچ، ویکتور بلیایف، پیوتر ایوانف و یلنا پیشروا خود را شاگرد اشمیت دانسته‌اند.
لازم به ذکر است که نویسنده این تک‌نگاری، دکتر رنات ایریکوویچ بکین (Ренат Ирикович Беккин)، متولد 1979 سنت‌پترزبورگ و دارای دکترای علم اقتصاد، پرفسور آکادمی علوم روسیه، همکار برجسته علمی انستیتو آفریقای آکادمی علوم روسیه است. وی، شرقشناس، نویسنده و فعال اجتماعی است. تاکنون آثار متعددی از وی منتشر شده است که از آن میان کتابهای «مسلمانان پتروگراد-لنینگراد در دوران شوروی سابق1917-1991»، «بیمه اسلامی ـ تکافل» و اثر حاضر از سوی بنیاد مطالعات اسلامی روسیه نشر یافته است.
فتح الله ذوقی
