روز شنبه هفتم آذرماه 1394 همزمان با هفدهمین نمایشگاه کتاب نانفیکشن، مراسم رونمایی از آثار مشترک بنیاد مطالعات اسلامی با انستیتو فلسفه آکادمی علوم روسیه و نیز انستیتو شرقشناسی آکادمی علوم روسیه برگزار گردید.
ابتدا ریاست محترم بنیاد مطالعات اسلامی روسیه، دکتر هادوی اظهار داشتند: وقتی که ما هفت سال پیش کار بنیاد را شروع کردیم آرزو داشتیم که با مراکز آکادمیک روسیه همکاریهای علمی وزین و ماندگاری شروع کنیم. البته آن زمان این فقط یک آرزو بود، اما امروز الحمد لله این آرزو محقق شده است. اکنون من میخواهم از دوستان و همکاران به ویژه آندره اسمیرنوف و ولادیمیر بابرونیکوف قدردانی کنم.
سپس آندره اسمیرنوف، رئیس بخش فلسفه اسلامی دپارتمان فلسفه شرقی انستیتو فلسفه آکادمی علوم، ضمن اظهار خوشوقتی از حضور در مراسم رونمایی آثار مشترک انستیتو فلسفه و بنیاد، به معرفی آثار فعالیتهای مشترک این دو مرکز پرداخت. وی گفت که طی 6 سال همکاری فعال 12 اثر مشترک از سوی ما طی سری با عنوان "اندیشه فسلفی جهان اسلام" منتشر شده است که برخی از آنها به چاپ دوم رسیده است. اکنون دو عنوان از کارهای ویرایشی علمی ما در دست نشر است و نیز سه اثر تألیفی در دست کار است. اگر همکاری بنیاد و نشر صدرا نبود، چنین آثاری نیز وجود نمی‌داشت.
اسمیرنوف ادامه داد، ایده این سری این است که در آن نشان بدهیم که «ما» امروزه می‌توانیم درباره اندیشه‌های تئوریک فلسفه اسلامی حرف بزنیم. منظور از «ما» البته نه تنها کسانی است که در انستیتو فلسفه فعالیت می‌کنند، بلکه این «ما» دانشمندان روسیه هستیم که در روسیه و دیگر کشورها به زبان روسی می‌نویسیم و همچنین همکاران ایرانی ما که آثارشان را به روسی ترجمه میکنیم.
به عنوان مثال یک کتاب درباره یکی از معتزلیان نخستین، «ابراهیم ابن سیار النظام»، توسط فریس عثمانویچ نافال، نویسنده‌ای استان لوهانسک )در اوکراین) در چارچوب سری مشترک ما منتشر شد. این نخستین کتاب درباره پژوهشهای مستقل معتزلی به زبان روسی است. البته که این اثر پژوهشی در سطح جهانی است.
سری ما به سه بخش تقسیم میشود، یک بخش، پژوهشی است، بخش دیگر ترجمه‌ها از آثار تراثی اسلامی و اندیشمندان معاصر است و بخش سوم کتابهای درسی است. بر اساس این سه ما با بنیاد مطالعات اسلامی کار میکنیم.
وی سپس به معرفی جدیدترین آثر منتشر شده مشترک بنیاد و انستیتو فلسفه پرداخت.
یئوگئنینا آنتونونا فرالووا، مولف کتاب گفتمان فلسفه عربی که اخیرا در قالب این سری در آمد، سالهای زیادی بر روی اثر کار کرد. تا مخاطبان با فلسفه اسلامی به زبان روسی آشنا شوند. این یک پژوهش آکادمیک نیست، یک لغتنامه انسیکلوپئدیک هم نیست، این تلاشی است تا فلسفه اسلامی بتواند با صدای خود و البته به زبان روسی با مخاطبان خود حرف بزند.
وی در پایان سخنرانی خود، به معرفی سالنامه فلسفی عرفانی اشراق، یکی دیگر از پروژه‌های مشترک با بنیاد، برای شرکت‌کنندگان پرداخت.
سپس ولادیمیر الگویچ بابرونیکوف، از انستیتو شرقشناسی آکادمی علوم به معرفی همکاریهای بنیاد مطالعات اسلامی و انستیتو شرقشناسی پرداخت. وی ابتدا به معرفی سری «اسلام‌شناسی و شرقشناسی» پرداخت که یکی از پروژه‌های مشترک انستیتو شرقشناسی و بنیاد است. نخستین مجلد از این اثر، تحت عنوان «شرق‌گرائی در برابر شرقشناسی» اثر مشترک سید جواد میری و ولادیمیر الگویچ بابرونویکوف است که مقالاتی از دیگر نویسندگان را نیز دربر دارد.
وی اظهار داشت که تولد این اثر چند سال پیش شروع شد، وقتی که در لندن، اثری کوچکی از مقالات کنفرانسی درباره آثار ادوارد سعید و مطالعه روش فکری او به چاپ رسید. سپس با پیشنهاد و حمایت بنیاد مطالعات اسلامی روسیه به همراه با نویسنده همکار ایرانی، سید جواد میری، این مجلد را کار کردیم. اینگونه شد که این اثر بین تهران، اروپا و سنت پیترزبورگ سامان یافت. این مجلد بسیار ظریف و در عین حال قطور درآمد، که نمایندگان رشته‌های مختلفی چون تاریخ، قوم‌شناسی، انسان‌شناسی اجتماعی، جامعه‌شناسی، فلسفه، علوم سیاسی در آن همکاری داشته‌اند. این مجموعه علاوه بر ترجمه اثری که در لندن منتشر شد، تعدادی کار دست اول را نیز دربر دارد. که به زبان‌های اروپایی منتشر شده اند، که برای مخاطبان روسی این زبانها همیشه قابل درک نیستند.
در جزئیات مقاله قوم‌شناس مشهور روس، سرگی نیکولایئویچ آباشین، در زمینه سیاست امپراتوری در ترکستان (آسیای میانه) تا انقلاب اکتبر است؛ این مقاله ابتدا به زبان فرانسوی منتشر شده بود و اکنون برای نخستین بار به روسی منتشر میشود.
علاوه بر آن فصل‌های جالبی از پایان‌نامه اسلامشناس جوان روس، آلفرد کاشافویج بوستانوف، که در دانشگاه اروپایی پیترزبورگ کار می‌کنند.
در همین مجلد توجه خوانندگان را به مجموعه «پروژه‌های شرقی» شرقشناسی لنینگراد در قرن بیستم درباره تاریخ سرزمین آسیای میانه به ویژه قزاقستان جلب میکنیم. در این مجلد کارهای دیگری نیز جمع شده است.
وی گفت که این نخستین تجربه همکاری بنده با بنیاد مطالعات اسلامی است و نشان می‌دهد که انتشارات صدرا آثار را در سطح خوب و کیفیتی عالی منتشر میکند.
وی گفت، اکنون در برابر شرق‌شناسان روس این سؤال مطرح است که پژوهشهای خود را به کدام زبان منتشر کنند، هر چند زبان روسی کمتر برای فعالیت حرفه‌ای در این زمینه سودآور است و زبان آلمانی و فرانسوی برای اسلامشناسان مهمتر است اما اکنون نوشتن و انتشار به زبان انگلیسی چشم انداز بهتری دارد. در عین حال چاپ به زبان انگلیسی بخشی از نشر ما را حل میکند. البته من همزمان در با برخی پروژه‌های جمعی به زبان روسی همکاری می‌کنم. به عنوان مثال پروژه‌ای هست که از سوی انستیتو ایرانشناسی آکادمی علوم روسیه اداره میشود، در موضوع شریعت در امپراتوری روسیه است ، همچنان علاقمندند که آثار خود را به زبان روسی منتشر کنند، هرچند که در میان آنها نویسندگان غیر روس نیز هستند اما مسلط به زبان روسی اند. از قضا همین مجلد نیز چنین تجربه موفقی را نشان می‌دهد.
وی سپس به معرفی دومین جلد از سری «اسلام‌شناسی و شرقشناسی» تحت عنوان «آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن» است که به بررسی آرای و دیدگاههای اندیشمندان قرون وسطای فلسفه اسلامی مانند در رابطه با تعلیم و تربیت است که از زبان فارسی ترجمه شده است. ویرایش علمی این مجموعه را دوست همکارم علی‌اکبر علی‌اکبروف از انستیتو شرقشناسی بر عهده دارد. که متخصص خوبی در زمینه سنت کهن تصوف اسلامی است.
وی اظهار امیدواری کرد که در آینده کارهای بیشتری از همکاریهای بنیاد و انستیتو شرقشناسی و پژوهشگران پیتربورگی را به مخاطبان معرفی نماید.
سپس مسئول انتشارات صدرا، آقای دکتر ناصر طبایی، ابتدا از همکاریهای انستیتو فلسفه قدردانی نمود و اظهار داشت که ما طی این هفت سال کارهایی انجام دادیم که طی 30 سال انجام نشده بود. و همه اینها به یمن همکاری ریاست بنیاد مطالعات اسلامی و انستیتو فلسفه است. بنیاد علاوه بر پروژه های مشترک پژوهشی، در زمینه تربیت کادر اسلامشناس با انستیتو فلسفه همکاری میکند.
وی افزود که نخستین کتاب نشر صدرا که در سال 2012 منتشر شد کتاب «ابعاد عرفان اسلامی» اثر آنه ماری شیمیل بود.
وی گفت که در سال جاری، نشر ما سومین سال فعالیت خود را طی میکند. در سال جاری در همکاری با بنیاد مطالعات اسلامی روسیه ما تاکنون 41 اثر منتشر نموده‌ایم. که از میان آنها، علاوه بر سری شرقشناسی و اسلام‌شناسی، سری فلسفه، مجموعه‌های دیگری همچون سری‌های قرآنی، سری علوم انسانی و اجتماعی نیز در دستور کار بنیاد قرار دارد.
چند روز پیش کتاب «روش‌شناسی تفسیر قرآن» که توسط دکتر ایلشات نصیرف ویراستاری علمی شده است، منتشر شد. من امیدوارم همانگونه که آقای ویتالی نائومکین قول داد این کتاب به عنوان متن درسی شرقشناسی مورد استفاده قرار گیرد.
علاوه بر اینها سری رمان «پرفروش‌های ایرانی» و سری داستانی «کاشی فرهنگ ایران» نیز توسط ما منتشر میشود. سری دوم را ما با رایزنی فرهنگی ج.ا. ایران کار میکنیم که مترجمان آنها مختلفند که آقای دکتر الکساندر ایوانوویچ پالیشوک، یکی از مترجمان سری هستند که در جلسه حضور دارند. ما این مجموعه همکاریها را ادامه خواهیم داد. ما دو کتاب درسی، در زمینه آموزش زبان فارسی به تالیف پروفسور ولادیمیر بوریسوویچ ایوانوف داریم و دو اثر از آقای دکتر میثم الجنابی در چارچوب همکاری با دانشگاه دوستی ملل منتشر نمودیم.
در رابطه با کتابهای حاضر سخن گفته شد، من میخواهم عرض کنم که بنیاد مطالعات اسلامی تنها در زمینه انتشار آثار فعالیت نمی‌کند، می‌توان گفت که این تنها یکی از زمینه‌های فعالیت بنیاد است. ما از دوره های مختلف آموزشی حمایت میکنیم. تأمین و تبادل اساتید و دانشجویان در دانشگاههای مختلف روسیه، همکاری های مختلف با دانشگاه نسخ خطی پیتربورگ، دانشگاه فدرال کازان، دانشگاه علوم تربیتی اوفا، دانشگاه فدرال ماخاچ قلعه داغستان، از جمله آنها است. نیز با دانشگاه اسلامی مسکو همکاری داریم که کتابهای درسی برای آن دانشگاه تنظیم و منتشر میکنیم.
در ضمن ما در نمایشگاههای مختلف بین المللی شرکت میکنیم.
ما 4 سال پی در پی، به عنوان بهترین ناشر در زمینه مذاهب برگزیده شدیم. که «پژوهشی در تاریخ قرآن کریم»، «عیسی در قرآن و حدیث»، «داستانهای قرآنی»، و «علوم قرآنی» هر ساله به عنوان بهترین اثر برگزیده شد. ما افتخار میکنیم که توانسته ایم جمعی تشکیل دهیم که در آن اسلامشناسان روسیه می‌توانند با آرامش کار کنند و نگران این نباشند که تلاش آنها، ضایع شده و از دست خواهد رفت.
در بیلبورد پشت سر ما نشان و آرم انتشاراتی‌هایی را می‌بینید که ما با همکاری آنها آثارمان را منتشر میکنیم. انتشارات ادبیات شرقی وابسته به آکادمی علوم روسیه، انتشارات فرهنگ اسلاوی، ادبیات شرقی پیتربورگ، انتشارات گوتنبرگ، نشر وچه، انتشارات آکادمی پرایکت و شرقشناسی پیتربورگ از آنجمله است.
لازم به ذکر است که در این نشست آقای الکس گروموف مورخ، نویسنده و یکی از منتقدان مطرح کتاب در روسیه ضمن ارائه توضیحاتی در رابطه با معرفی آثار بنیاد، مجری این مراسم نیز بودند. پرسش و پاسخ درباره ادوارد سعید، و میراث فکری ـ پژوهشی او، پایان‌بخش مراسم رونمایی بود.
