اولین موسسه آموزش عالی اسلامی در کازان است که در تاریخ 20 ژوئن 1998 به منظور آموزش روحانیان و متخصصان دینی در رشته‌های مذهبی اسلامی تأسیس گردید و در سال ۲۰۰۹ به دانشگاه ارتقاء یافت. شورای مفتیات روسیه و اداره امور دینی مسلمانان تارستان، از بنیانگذاران این دانشگاه می‌باشند.

آموزش روشنفکران مسلمان، متخصصان در زمینه الهیات اسلامی، تاریخ، حقوق، زبان و اقتصاد اسلامی که برای خدمت به امت مسلمان روسیه در نظر گرفته شده، از اهداف اصلی این دانشگاه میباشد.

وظایف اصلی دانشگاه به عنوان یک مرکز علمی و آموزشی اسلامی عبارتند از:

- ترویج و گسترش اسلام؛

- اجرای مراسمات و اعیاد مذهبی؛

- آموزش اسلام و تربیت مذهبی مسلمانان؛

- ایجاد رضایت فکری، مذهبی، فرهنگی و اخلاقی با به دست آوردن آموزش عالی دینی حرفه‌ای و تحصیلات تکمیلی؛

- برآوردن نیاز جامعه به متخصصین واجد شرایط با آموزش عالی دینی حرفه‌ای و پرسنل علمی و آموزشی؛

- آماده‌سازی پرسنل علمی و آموزشی با بالاترین درجه در زمینه علوم دینی؛

- انجام کارهای آموزشی و روش شناسی در حوزه آموزش دینی اسلامی؛

- تربیت و آموزش پیشرفته برای موسسات آموزشی مسلمان در تمامی سطوح؛

- توسعه اقدامات پیشگیرانه با هدف از بین بردن افراط‌گرایی و جنون زایی در جامعه و همچنین بهبود همکاری‌های بین مذهبی؛

آموزش در این دانشگاه بر اساس استانداردهای آموزشی دولت از آموزش عالی در برنامه‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد، انجام تحقیقات در زمینه الهیات اسلامی، و آموزش‌های پیشرفته اجرا می‌گردد. این دانشگاه، مجوز فعالیت‌های آموزشی صادر شده توسط سرویس اتحادیه نظارت در آموزش و پرورش را دارا است و در سال 2007 مجوز رسمی دولت از وزارت آموزش و پرورش و علوم فدراسیون روسیه را دریافت کرده است.

از سال 2009 به عضویت اتحادیه دانشگاههای جهان اسلام (FUIM) در همکاری‌های علمی بین‌المللی، سازمان علمی و فرهنگی (ISESCO)، سازمان همکاری‌های اسلامی (OIC) درآمد که به فارغ التحصیلان دانشگاه، امکان ادامه تحصیل در مراکز آموزشی خارجی شناخته شده بین المللی ترکیه، مالزی، اندونزی بر اساس قراردادهای بین المللی دانشگاه را فراهم می‌نماید.

در ماه مارس سال 2013، این دانشگاه به کمیته اجرایی FUIM پیوست.

تا به امروز، در دانشگاه اسلامی روسیه بالغ بر 600 دانشجو از بیش از 40 منطقه روسیه و کشورهای مشترک المنافع فارغ التحصیل شده‌اند. این دانشگاه یک مرکز روش‌شناختی برای موسسات آموزشی عالی و متوسطه اسلامی محسوب می‌گردد.

فارغ التحصیلان این دانشگاه، به عنوان امام خطیب در بسیاری از مساجد در روسیه خدمت می‌کنند، همچنین به عنوان معلم در مراکز آموزش عالی اسلامی و متوسطه روسیه و کشورهای مستقل مشترک المنافع، بخش روحانیت، نهادهای عمومی، و همچنین در سازمان های علمی-تخصصی دولت به فعالیت مشغولند.

دانشگاه اسلامی روسیه از دو دانشکده الهیات و شریعت تشکیل شده است که دانشکده الهیات دارای 5 گروه می‌باشد که عبارتند از: گروه علوم انسانی، زبانشناسی و علوم منطقه‌ای، مدیریت و حقوق اسلامی، الهیات و مذهب شناسی، گروه زبان و فرهنگ تاتاری.

در این دانشگاه رشته هایی چون عقیده، فقه، تفسیر، حدیث، تمدن اسلامی، میراث اسلامی و تاریخ ادیان جهان تدریس می‌شود. ریاست این دانشگاه از سال 2006 تا به امروز، بر عهده پروفسور رافیک محمدشویچ محمدشین می‌باشد. عمده فعالیت‌های وی در زمینه اسلام‌شناسی بوده و به عنوان یک اسلام‌شناس برجسته در سراسر روسیه شناخته شده است. 

منبع: سایت رسمی دانشگاه اسلامی کازان

ترجمه شده به سفارش بنیاد مطالعات اسلامی روسیه